Newsworldmarathi Mumbai : लाडकी बहीण योजना ही महिलांच्या सक्षमीकरणासाठी राबवली जाणारी एक महत्त्वाची योजना आहे. मात्र, या योजनेच्या निकषांमध्ये न बसणाऱ्या महिलांनी स्वतःहून पुढे येऊन योजनेचे पैसे परत करण्याचा निर्णय घेतल्याची घटना स्तुत्य आहे. महिला व बालकल्याण मंत्री आदिती तटकरे यांनी दिलेल्या माहितीनुसार, योजनेतील पात्रतेच्या निकषांचे काटेकोर पालन करण्यासाठी सरकार भविष्यात आणखी कठोर उपाययोजना करणार आहे.
योजनेचा अपव्यय टाळण्यासाठी आणि खऱ्या गरजू महिलांना लाभ मिळावा यासाठी हे पाऊल महत्त्वाचे ठरते. या प्रकरणावरून सरकारच्या पारदर्शक कारभाराची एक झलक दिसते, परंतु यामुळे लाभार्थ्यांच्या निवडीच्या प्रक्रियेवर अधिक लक्ष केंद्रित करण्याची गरज आहे.
आदिती तटकरे यांनी दिलेल्या माहितीनुसार, पैसे परत घेण्याची कोणतीही सक्ती नसून हा लाभ फक्त पात्र महिलांनाच मिळावा, यासाठी प्रयत्न सुरू आहेत.
महिलांना ‘लाडकी बहीण’ योजनेतून वगळण्यासाठीची पडताळणी मोहीम राबवण्याच्या आधीच राज्यभरातून चार हजारांहून अधिक महिलांनी ‘योजना नको’ असा अर्ज केला आहे, अशी माहिती समोर आली आहे.
‘लाडकी बहीण’ योजनेच्या अंमलबजावणीतील सुरुवातीच्या टप्प्यात, निवडणुकीच्या पार्श्वभूमीवर, सरकारने मोठ्या प्रमाणावर अर्ज स्वीकारले आणि लाभ दिला. मात्र, नंतरच्या तपासणीत निकष न पाळणाऱ्या अनेक अर्जदार महिलांची संख्या समोर आली आहे. सध्या मिळालेल्या प्राथमिक माहितीनुसार, सुमारे तीन ते चार लाख महिला या योजनेसाठी अपात्र ठरतील, असा अंदाज वर्तवला जात आहे.
यातून योजना राबविण्याच्या प्रक्रियेतील त्रुटी स्पष्ट होत आहेत. निवडणुकीच्या पार्श्वभूमीवर राजकीय दबावामुळे पडताळणी न करता लाभ देण्यात आल्याचेही सूचित होते. यामुळे योजना राबवताना पारदर्शकता आणि अचूकता राखण्याचे महत्त्व अधोरेखित होते.
आता सरकारने योजनेच्या निकषांमध्ये कठोरता आणण्याची आणि अपात्र ठरलेल्या लाभार्थ्यांना योजनेतून वगळण्याची प्रक्रिया हाती घेतली आहे. तसेच भविष्यात अशा त्रुटी टाळण्यासाठी निकष तपासणीसाठी अधिक चोख आणि डिजिटल प्रणाली विकसित करणे गरजेचे आहे.
