Newsworldmarathi Team: भारताची अंतराळ संशोधन क्षेत्रातील झेप आता नव्या टप्प्यावर पोहोचली आहे. भारतीय वायुदलातील ग्रुप कॅप्टन शुभांशू शुक्ला येत्या मे महिन्यात आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकावर (ISS) जाणार आहेत. त्यांची निवड अमेरिकेच्या अॅक्सिओम स्पेसच्या Ax-4 या खासगी अंतराळ मोहिमेसाठी करण्यात आली आहे अशी माहिती देशाचे अंतराळ व अणुऊर्जा राज्यमंत्री डॉ. जितेंद्र सिंह यांनी अधिकृतरित्या जाहीर केली असून, ISROचे अध्यक्ष डॉ. व्ही. नारायणन यांनीदेखील या ऐतिहासिक मोहिमेबद्दल माहिती दिली आहे. (group captain shubhanshu shukla)
ग्रुप कॅप्टन शुभांशू शुक्ला यांच्याविषयी थोडक्यात
-लखनऊ, उत्तर प्रदेश येथे जन्मलेले शुभांशू शुक्ला हे २००६ पासून भारतीय वायुदलात कार्यरत आहेत. त्यांना २,००० तासांहून अधिक लढाऊ विमानांच्या उड्डाणाचा अनुभव आहे. त्यांनी रशियातील युरी गागरिन ट्रेनिंग सेंटरमध्ये आणि ISROच्या बंगळुरू येथील केंद्रात विशेष अंतराळ प्रशिक्षण पूर्ण केले आहे. २०१९ मध्ये ‘गगनयान’ मोहिमेसाठी त्यांची निवड झाली होती.
Ax-4 मोहिमे विषयी: Ax-4 ही अॅक्सिओम स्पेस आणि SpaceX यांची संयुक्त मोहीम आहे. २९ मे २०२५ रोजी फ्लोरिडा येथील केनेडी स्पेस सेंटरवरून ही मोहीम SpaceX च्या Falcon 9 रॉकेटद्वारे प्रक्षिप्त केली जाईल. मोहिमेसाठी वापरण्यात येणारे अंतराळयान असेल Crew Dragon.
या मोहिमेमध्ये चार अंतराळवीर सहभागी असतील
कमांडर: पेगी व्हिटसन (अमेरिका)
पायलट: ग्रुप कॅप्टन शुभांशू शुक्ला (भारत)
मिशन स्पेशालिस्ट: स्लावोश उझ्नान्स्की (पोलंड) आणि
टिबोर कापू (हंगेरी)
या मोहिमेदरम्यान विविध वैज्ञानिक प्रयोग केले जातील, ज्यात सूक्ष्म गुरुत्वाकर्षण, अवकाशात माणसाच्या स्नायू व पेशी यावर होणारे परिणाम, अंतराळामध्ये बीजसंवर्धन व त्याची प्रतिकारशक्ती अशा बाबींचा समावेश अभ्यासाअंतर्गत असणार आहे. भारतातून अंतराळात जाणारे शुभांशू शुक्ला हे दुसरे व्यक्ती असतील. १९८४ मध्ये राकेश शर्मा यांनी सोव्हिएत युनियनच्या Soyuz मोहिमेद्वारे भारताचे प्रतिनिधित्व केले होते.
ही मोहीम भारताच्या ‘गगनयात्री’ या उपक्रमासाठी एक महत्त्वपूर्ण टप्पा ठरेल, तसेच भारताच्या जागतिक अंतराळ सहकार्याला बळकटी देईल.
ग्रुप कॅप्टन शुभांशु शुक्ला यांच्याविषयी सविस्तर
ग्रुप कॅप्टन शुभांशु शुक्ला हे भारतीय वायुसेनेचे एक अनुभवी लढाऊ वैमानिक आणि भारताच्या गगनयात्रा मानव अंतरिक्ष कार्यक्रमासाठी निवडलेले अंतरिक्षवीर आहेत. ते लखनऊ, उत्तर प्रदेश येथील असून, १० ऑक्टोबर १९८५ रोजी त्यांचा जन्म झाला आहे.
शिक्षण आणि प्रारंभिक कारकीर्द
शुक्ला यांनी सिटी मॉन्टेसरी स्कूल, लखनऊ येथून शालेय शिक्षण पूर्ण केले आहे. १९९८ मधील कारगिल युद्धाने प्रेरित होऊन, त्यांनी राष्ट्रीय संरक्षण अकादमी (NDA), पुणे येथे प्रवेश घेतला आणि २००५ मध्ये संगणक विज्ञानात पदवी प्राप्त केली. त्यानंतर त्यांनी भारतीय वायुसेना अकादमीतून प्रशिक्षण पूर्ण करून जून २००६ मध्ये लढाऊ वैमानिक म्हणून नियुक्ती मिळवली .
वायुसेना आणि अंतरिक्ष प्रशिक्षण
शुक्ला हे एक अनुभवी वैमानि आहेत. त्यांनी Su-३० MKI, MiG-२१, MiG-२९, Jaguar, Hawk, Dornier २२८ आणि An-३२ यांसारख्या विविध विमानांवर २००० तासांहून अधिक उड्डाण अनुभव मिळवला आहे . २०१९ मध्ये त्यांनी इस्रोच्या मानव अंतरिक्ष कार्यक्रमासाठी निवड प्रक्रिया पूर्ण केली असून, रशियातील युरी गगारिन कॉस्मोनॉट प्रशिक्षण केंद्रात मूलभूत प्रशिक्षण घेतले आहे. त्यानंतर त्यांनी बेंगळुरू येथील इस्रोच्या प्रशिक्षण केंद्रात प्रशिक्षण पूर्ण केले आणि IISc बेंगळुरू येथून एरोस्पेस अभियांत्रिकीमध्ये M.Tech पदवी प्राप्त केली आहे.
अॅक्सिओम मिशन ४ आणि अंतरिक्ष प्रवास
शुक्ला यांची निवड अॅक्सिओम मिशन ४ (Ax-४) साठी पायलट म्हणून झाली आहे, ज्यामध्ये ते आंतरराष्ट्रीय अंतरिक्ष स्थानकावर (ISS) जाणार आहेत.हे मिशन नासा, स्पेसएक्स आणि इस्रो यांच्या सहकार्याने आयोजित केले गेले आहे. या मिशनमध्ये ते ISS वर जाणारे पहिले भारतीय आणि राकेश शर्मा यांच्यानंतर अंतरिक्षात जाणारे दुसरे भारतीय बनतील .
वैयक्तिक जीवन
शुक्ला यांचा विवाह डॉ. कामना शुभा शुक्ला यांच्याशी झाला असून, त्या एक दंतचिकित्सक आहेत. त्यांना एक मुलगा आहे. त्यांचे वडील शंभू दयाल शुक्ला हे निवृत्त सरकारी अधिकारी आहेत, तर आई आशा शुक्ला गृहिणी आहेत. ते तिघा भावंडांमध्ये सर्वात लहान आहेत .
लेखन
अक्षय बनकर
Recent Comments